له رياض الصالحين څخه جنتي عملونه (يولسمه برخه ) ژباړن: لقمان حکيم حکمت

د فرض لمونځونو سره د سنت لمونځ کول، د لږو، د پوره او ترمنځ اړوند يې پوره بيان.

۲۶ – 1104 : عَنْ أُمِّ حَبِيبَةَ، زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، أَنَّهَا قَالَتْ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ: [ مَا مِنْ عَبْدٍ مُسْلِمٍ يُصَلِّي لِلَّهِ كُلَّ يَوْمٍ ثِنْتَيْ عَشْرَةَ رَكْعَةً تَطَوُّعًا، غَيْرَ فَرِيضَةٍ، إِلَّا بَنَى اللهُ لَهُ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ، أَوْ إِلَّا بُنِيَ لَهُ بَيْتٌ فِي الْجَنَّةِ ] ([1])

ژباړه: د ام حبيبې د نبي کريم صلی الله عليه وسلم له بي بي څخه روايت دی هغه وايي: ما له رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه اوريدلي دي ویل يې: داسې هېڅ مسلمان نشته چې د الله د رضا په خاطر د ورځې دولس رکعته نفل لمونځ وکړي او فرض نه وي مګر دا چې الله به ورله په جنت کې کور جوړ کړي، او يا په جنت کې به ورله کور جوړ کړی شي.

د قيام الليل فضيلت.

27 – 1174 : وَعَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ سَلاَمٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّی اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّمَ قَال: يَا أَيُّهَا النَّاسُ، أَفْشُوا السَّلَامَ، وَأَطْعِمُوا الطَّعَامَ، وَصَلُّوا وَالنَّاسُ نِيَامٌ تَدْخُلُونَ الجَنَّةَ بِسَلَامٍ] ([2])

ژباړه: له عبدالله بن سلام رضي الله عنه نه روايت دی چې نبي کريم صلی الله عليه وسلم فرمايي: ای خلکو! سلام کول خور وور کړئ، او خواړه ورکړئ، خپلولي وپالئ او په داسې حالت کې (نفل) لمونځونه وکړئ چې خلک ويده وي، نو جنت ته به له مشقت پرته ولاړ شئ.

د جهاد فضيلت.

28 – 90 : عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: [ قَالَ رَجُلٌ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ أُحُدٍ أَرَأَيْتَ إِنْ قُتِلْتُ فَأَيْنَ أَنَا؟ قَالَ: «فِي الجَنَّةِ فَأَلْقَى تَمَرَاتٍ فِي يَدِهِ، ثُمَّ قَاتَلَ حَتَّى قُتِلَ ] ([3])

ژباړه: له جابر رضي الله عنه نه روايت دی چې نبي کريم صلی الله عليه وسلم ته يو سړي د احد د غزا په ورځ وويل: څه فکر لرې که زه ووژل شم نو چرته به يم؟ هغه وويل: په جنت کې به يې، نو په لاس کې ورسره يو څو کجورې يې وغورځولی او بيا يې تر هغه جنګ جهاد وکړ چې ووژل شو.

۲۹ – ۱۳۰۹ : عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: [ يَا أَبَا سَعِيدٍ، مَنْ رَضِيَ بِاللهِ رَبًّا، وَبِالْإِسْلَامِ دِينًا، وَبِمُحَمَّدٍ نَبِيًّا، وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ، فَعَجِبَ لَهَا أَبُو سَعِيدٍ، فَقَالَ: أَعِدْهَا عَلَيَّ يَا رَسُولَ اللهِ، فَفَعَلَ، ثُمَّ قَالَ: وَأُخْرَى يُرْفَعُ بِهَا الْعَبْدُ مِائَةَ دَرَجَةٍ فِي الْجَنَّةِ، مَا بَيْنَ كُلِّ دَرَجَتَيْنِ كَمَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ، قَالَ: وَمَا هِيَ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللهِ، الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللهِ ] ([4])

ژباړه: له ابوسعيد خدري رضي الله عنه نه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي: ای ابوسعيده! که څوک په دې خوشحاله شي چې الله يې رب، اسلام يې دين او محمد صلی الله عليه وسلم یې نبي دی نو جنت به ورله واجب شي، نو ابوسعيد رضي الله عنه دې خبرې ته حیرانتيا واخست، ورته يې وويل: دوباره يې راته ووايه ای د الله رسوله! هغه ورته بیا تکرار کړل او ورته يې وويل: يو بل خوی دی چې انسان ورباندې په جنت کې سل درجې پورته کېدلی شي، چې د هرو دوو درجو ترمنځ د ځمکې  او اسمان په څېر فاصله ده، هغه ورته وويل: د الله رسوله کوم خوی دی؟ هغه ورته وويل: د الله په لاره کې جهاد کول، د الله په لاره کې جهاد کول.

30 – 1310 : عَنْ أَبِي بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ بْنِ قَيْسٍ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي، وَهُوَ بِحَضْرَةِ الْعَدُوِّ، يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ أَبْوَابَ الْجَنَّةِ تَحْتَ ظِلَالِ السُّيُوفِ»، فَقَامَ رَجُلٌ رَثُّ الْهَيْئَةِ، فَقَالَ: يَا أَبَا مُوسَى، آنْتَ سَمِعْتَ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ هَذَا؟ قَالَ: نَعَمْ، قَالَ: فَرَجَعَ إِلَى أَصْحَابِهِ، فَقَالَ: أَقْرَأُ عَلَيْكُمُ السَّلَامَ، ثُمَّ كَسَرَ جَفْنَ سَيْفِهِ فَأَلْقَاهُ، ثُمَّ مَشَى بِسَيْفِهِ إِلَى الْعَدُوِّ فَضَرَبَ بِهِ حَتَّى قُتِلَ ] ([5])

ژباړه: ابوبکر له خپل پلار عبدالله بن قيس او دا يې له خپل پلار قيس نه روايت کوي چې دوی له دښمن سره د مقابلې په مهال و ويويل: رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي: جنت د تورو د سيورې لاندې دی، د زړو او څېرلو کاليو والا يو سړی ودرېد ويويل: ای ابوموسی! ايا دا تا له رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه اوريدلي دي؟ هغه وويل: هو، سړی خپلو ملګرو ته ستون شو او ويويل: پر تاسو دې سلام وي( د الله په امان )، بيا يې د خپلې تورې تيکه ماته کړه او له خپلې تورې سره دښمن ته ورغی، په توره يې دومره وهل وکړل چې خپله هم ووژل شو.

۳۱ – : ۱۳۱۹ : عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: [ مَا أَحَدٌ يَدْخُلُ الجَنَّةَ يُحِبُّ أَنْ يَرْجِعَ إِلَى الدُّنْيَا، وَلَهُ مَا عَلَى الأَرْضِ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا الشَّهِيدُ، يَتَمَنَّى أَنْ يَرْجِعَ إِلَى الدُّنْيَا، فَيُقْتَلَ عَشْرَ مَرَّاتٍ لِمَا يَرَى مِنَ الكَرَامَةِ ] ([6])

وَفِيْ رِوَايَةٍ : [لِمَا يَرَى مِنْ فَضْلِ الشَّهَادَةِ ] ([7])

ژباړه: له انس رضي الله عنه نه روايت دی چې نبي کريم صلی الله عليه وسلم فرمايي: هېڅ څوک داسې نشته چې جنت ته ننوځي او بېرته دې دنيا ته راستنېدل پسند وبولي او ټوله دنیا دې هم د هغه شي بغېر له شهيد نه، هغه دا ارزو لري چې دنيا ته راستون شي او لس ځله ووژل شي، په دې خاطر چې هغه د شهادت قدر او احترام ليدلی وي.

په بل روايت کې بيا داسې دي: ځکه چې هغه د شهادت فضيلت او قدر ليدلی وي.

۳۲ – : ۱۳۲۷ : عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ أُمَّ الرُّبَيِّعِ بِنْتَ البَرَاءِ وَهِيَ أُمُّ حَارِثَةَ بْنِ سُرَاقَةَ أَتَتِ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَتْ: [ يَا نَبِيَّ اللَّهِ، أَلاَ تُحَدِّثُنِي عَنْ حَارِثَةَ، وَكَانَ قُتِلَ يَوْمَ بَدْرٍ أَصَابَهُ سَهْمٌ غَرْبٌ، فَإِنْ كَانَ فِي الجَنَّةِ صَبَرْتُ، وَإِنْ كَانَ غَيْرَ ذَلِكَ، اجْتَهَدْتُ عَلَيْهِ فِي البُكَاءِ، قَالَ: يَا أُمَّ حَارِثَةَ إِنَّهَا جِنَانٌ فِي الجَنَّةِ، وَإِنَّ ابْنَكِ أَصَابَ الفِرْدَوْسَ الأَعْلَى ] ([8])

ژباړه: له انس بن مالک رضي الله عنه نه روايت دی چې ام الربيع بنت البراء د حارثه بن سراقه مور نبي کريم صلی الله علیه وسلم ته راغله او ويويل: ای د الله نبي! ايا د حارثه په هکله به راته معلومات رانه کړې؟ او هغه د بدر په ورځ په نامعلومه غشي لګېدلی و، که په جنت کې وي نو صبر به وکړم او که په جنت کې نه وي نو چې سمه ډېره پرې وژاړم، هغه ورته وويل: ای ام حارثه! جنت نه بلکې جنتونه دي جنتونه، او ستا ځوی د فردوس جنت په پورته برخه کې دی.

۳۳ – ۱۳۴۳ : عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: ” إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يُدْخِلُ بِالسَّهْمِ الْوَاحِدِ ثَلَاثَةَ نَفَرٍ الْجَنَّةَ، صَانِعَهُ يَحْتَسِبُ فِي صَنْعَتِهِ الْخَيْرَ، وَالرَّامِيَ بِهِ، وَمُنْبِلَهُ. وَارْمُوا، وَارْكَبُوا، وَأَنْ تَرْمُوا أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ تَرْكَبُوا. وَمَنْ تَرَكَ الرَّمْيَ بَعْدَ مَا عَلِمَهُ رَغْبَةً عَنْهُ، فَإِنَّهَا نِعْمَةٌ تَرَكَهَا «، أَوْ قَالَ» كَفَرَهَا] ([9])

ژباړه: له عقبه بن عامر رضي الله نه روايت دی چې ما له رسول الله صلی الله عليه وسلم نه اوريدلي دي ويل يې: الله پاک په یو غشي باندې درې نفر جنت ته ننباسي، دغشي جوړونکی چې په جوړولو يې له الله څخه خير غواړي، ويشتونکی او غشي ورکونکی، تاسو غشي ووروئ او په اسونو سپاره شئ، که تاسو غشي ووروئ نو په اسونو له سپرېدو راته ډېر ښه دي، که چا ته غشي ورول زده وي او دبې رغبتۍ له کبله يې پريږدي نو ډېر ښه نعمت يې پرېښود او يا يې وويل: د ښه نعمت قدرداني يې ونه کړه.

۳۴ – ۵۴ : عَنْ أَبِيْ اِبْرَاهِيْم عَبْدِ اللهِ بْنِ أَبِي أَوْفَى [أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ فِي بَعْضِ أَيَّامِهِ الَّتِي لَقِيَ فِيهَا الْعَدُوَّ، يَنْتَظِرُ حَتَّى إِذَا مَالَتِ الشَّمْسُ قَامَ فِيهِمْ، فَقَالَ: يَا أَيُّهَا النَّاسُ، لَا تَتَمَنَّوْا لِقَاءَ الْعَدُوِّ، وَاسْأَلُوا اللهَ الْعَافِيَةَ، فَإِذَا لَقِيتُمُوهُمْ فَاصْبِرُوا، وَاعْلَمُوا أَنَّ الْجَنَّةَ تَحْتَ ظِلَالِ السُّيُوفِ، ثُمَّ قَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَقَالَ: اللهُمَّ، مُنْزِلَ الْكِتَابِ، وَمُجْرِيَ السَّحَابِ، وَهَازِمَ الْأَحْزَابِ، اهْزِمْهُمْ، وَانْصُرْنَا عَلَيْهِمْ] ([10])

ژباړه: له عبدالله بن أوفی رضي الله عنه نه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم په ځينو هغو ورځو کې چې له دښمن سره پکې مخامخ شو تر دې صبر وکړ چې لمر واوخت بيا په صحابه کرامو کې پورته شو او ويويل: ای خلکو! له دښمن سره د مقابلې ارزوګانې مه کوئ او له الله څخه د عافيت سوال کوئ، خو که له دښمن سره مخ شوئ نو له صبر څخه بيا کار واخلئ، او پوهه شئ چې جنت د تورو د سيورو لاندې دی، بيا نبي کریم صلی الله علیه وسلم پورته شو او ويويل: ای الله! د کتاب نازلونکی، د وريځو روانونکی، د کافرانو ډلو ټپلو ماتونکی، دا کافران مات کړه او پر هغوی باندې له مونږ سره مرسته وکړه.

([1]) صحيح مسلم: کتاب صلاة المسافرين وقصرها، بَابُ فَضْلِ السُّنَنِ الرَّاتِبَةِ قَبْلَ الْفَرَائِضِ وَبَعْدَهُنَّ، وَبَيَانِ عَدَدِهِنَّ (۷۲۸).

([2]) سنن الترمذي: کتاب صفة القيامة والرقائق والورع (۴۲۸۵)، او روايت په پوره توګه داسې : [لَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ المَدِينَةَ انْجَفَلَ النَّاسُ إِلَيْهِ، وَقِيلَ: قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَجِئْتُ فِي النَّاسِ لِأَنْظُرَ إِلَيْهِ، فَلَمَّا اسْتَبَنْتُ وَجْهَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَرَفْتُ أَنَّ وَجْهَهُ لَيْسَ بِوَجْهِ كَذَّابٍ وَكَانَ أَوَّلُ شَيْءٍ تَكَلَّمَ بِهِ أَنْ قَالَ: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ، أَفْشُوا السَّلَامَ، وَأَطْعِمُوا الطَّعَامَ، وَصَلُّوا وَالنَّاسُ نِيَامٌ تَدْخُلُونَ الجَنَّةَ بِسَلَام ] ابوعيسی ترمذي وايي: دا حديث صحيح دی، تحقيق کمال یوسف الحوت، دار الکتب العلمية، او ابن ماجه مذکور روايت په کتاب الصلاة باب ما جاء في قيام اللیل (۱۳۳۴) شمېر باندې روايت کړی دی، تحقيق: بشار عواد معروف، وګوره: تحفة الاشراف (۴ / ۳۵۴)، شمېر (۵۳۱۳)، سلسلة الأحاديث الصحيحة: (۵۶۹)، او الباني هم ورته په صحيح ابن ماجه کې په (۱۳۵۱) او ( ۳۳۱۳) شمېر سره صحيح ويلي دي، صحيح الترمذي: (۲۰۱۹).

([3]) صحيح البخاري: (۴۰۴۶)، صحيح مسلم: (۱۸۹۹).

([4]) صحيح مسلم: کتاب الامارة، بَابُ بَيَانِ مَا أَعَدَّهُ اللهُ تَعَالَى لِلْمُجَاهِدِ فِي الْجَنَّةِ مِنَ الدَّرَجَاتِ (۱۸۸۴).

([5]) صحيح مسلم: کتاب الامارة، بَابُ ثُبُوتِ الْجَنَّةِ لِلشَّهِيدِ (۱۹۰۲).

([6]) صحيح البخاري: کتاب الجهاد والسير،بَابُ تَمَنِّي المُجَاهِدِ أَنْ يَرْجِعَ إِلَى الدُّنْيَا (۲۸۱۷)، صحيح مسلم: کتاب الامارة، بَابُ فَضْلِ الشَّهَادَةِ فِي سَبِيلِ اللهِ تَعَالَى (۱۸۷۷).

([7]) دا د بخاري د حديث توکړه ده او کامل حديث په دې توګه دی: [مَا مِنْ عَبْدٍ يَمُوتُ، لَهُ عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ، يَسُرُّهُ أَنْ يَرْجِعَ إِلَى الدُّنْيَا، وَأَنَّ لَهُ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا، إِلَّا الشَّهِيدَ لِمَا يَرَى مِنْ فَضْلِ الشَّهَادَةِ، فَإِنَّهُ يَسُرُّهُ أَنْ يَرْجِعَ إِلَى الدُّنْيَا، فَيُقْتَلَ مَرَّةً أُخْرَى ] کتاب الجهاد والسير،بَابُ الحُورِ العِينِ، وَصِفَتِهِنَّ يُحَارُ فِيهَا الطَّرْفُ، شَدِيدَةُ سَوَادِ العَيْنِ، شَدِيدَةُ بَيَاضِ العَيْنِ: (۲۷۹۵)، صحيح مسلم: کتاب الامارة، بَابُ فَضْلِ الشَّهَادَةِ فِي سَبِيلِ اللهِ تَعَالَى (۱۸۷۷).

([8]) صحيح البخاري: کتاب الجهاد والسير، بَابُ مَنْ أَتَاهُ سَهْمٌ غَرْبٌ فَقَتَلَهُ (۲۸۰۹).

([9]) سنن أبي داود: کتاب الجهاد، باب فضل الرمي، ۲۵۱۳)، حديث په پوره توګه داسې دی [عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: ” إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يُدْخِلُ بِالسَّهْمِ الْوَاحِدِ ثَلَاثَةَ نَفَرٍ الْجَنَّةَ، صَانِعَهُ يَحْتَسِبُ فِي صَنْعَتِهِ الْخَيْرَ، وَالرَّامِيَ بِهِ، وَمُنْبِلَهُ. وَارْمُوا، وَارْكَبُوا، وَأَنْ تَرْمُوا أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ تَرْكَبُوا. لَيْسَ مِنَ اللَّهْوِ إِلَّا ثَلَاثٌ: تَأْدِيبُ الرَّجُلِ فَرَسَهُ، وَمُلَاعَبَتُهُ أَهْلَهُ، وَرَمْيُهُ بِقَوْسِهِ وَنَبْلِهِ، وَمَنْ تَرَكَ الرَّمْيَ بَعْدَ مَا عَلِمَهُ رَغْبَةً عَنْهُ، فَإِنَّهَا نِعْمَةٌ تَرَكَهَا «، أَوْ قَالَ» كَفَرَهَا] الباني رحمه الله وايي: د خالد بن يزيد د جهالت له کبله يې سند کمزوری دی، دا چې اضطراب يې په نوم کې واقع دی نو ځکه خو حافظ عراقي هم معلول ګڼلی دی، وګوره: ضعيف سنن أبي داود: (۱۰ / ۳۰۴ ) ( ۴۳۳) شمېر.

([10]) صحيح البخاري: کتاب الجهاد والسير، بَابٌ: كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا لَمْ يُقَاتِلْ أَوَّلَ النَّهَارِ أَخَّرَ القِتَالَ حَتَّى تَزُولَ الشَّمْسُ : ( ۲۹۶۵ -۲۹۶۶)، صحيح مسلم: کتاب الجهاد والسير: (۱۷۴۲).